Asia Society Policy Institute

ສຳລັບໂຄງການຢູ່ຕ່າງປະເທດ: 

ຜູ້ສະໜອງທືນຄວນ:  

• ​ເຄົາລົບ​ສິດ​ຂອງ​ປະຊາຊົນ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ​ໃນ​ທີ່​ດິນ ​ແລະ ຊັບພະຍາກອນ.¹
• ລວມເອົາການເວນຄືນທີ່ດິນໃນການປະເມີນຜົນກະທົບທາງສັງຄົມ (SIAs).  
• ປະເມີນຜົນກະທົບທາງດ້ານເສດຖະກິດ-ສັງຄົມ, ລວມໃສ່ກັບຜົນກະທົບຕໍ່ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມສັງຄົມ.²

ຜູ້ພັດທະນາ ແລະ ຜູຸ້ຮັບເໝົາ ຄວນ: 

• ເປີດເຜີຍຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບການຕັດສິນໃຈ ແລະ ການເຄື່ອນໄຫວທີ່ມີຜົນກະທົບທາງດ້ານເສດຖະກິດ, ສັງຄົມ ແລະ ສິ່ງແວດລ້ອມ, ລວມທັງການເວນຄືນທີ່ດິນ ແລະ ຂໍ້ຈຳກັດໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ.³
  • ເປີດເຜີຍຂອບເຂດທີ່ເປັນໄປໄດ້ຂອງແຕ່ລະຜົນກະທົບເຫຼົ່ານີ້.
• ຫຼີກລ່ຽງ ຫຼື ຖ້າຫຼີກລ່ຽງບໍ່ໄດ້, ຫຼຸດຜ່ອນການຍົກຍ້າຍ ແລະ ການບັງຄັບໃຫ້ຍົກຍ້າຍ ແລະ ຄົ້ນຫາທາງເລືອກສຳຮອງຂອງໂຄງການ.⁴
• ປົກ​ປັກ​ຮັກ​ສາ​ທີ່​ດິນ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ຫມາຍ​ວັດ​ທະ​ນະ​ທໍາ​, ນິ​ເວດ​, ເສດ​ຖະ​ກິດ​ ຫຼື​ ສຳຄັນຕໍ່ສາດ​ສະ​ຫນາ​ສໍາ​ລັບ​ຊຸມ​ຊົນ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ​.⁵
  • ຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບທາງລົບຕໍ່ຂົງເຂດວັດທະນະທໍາພິເສດ ແລະ ຄຸນຄ່າຂອງຊຸມຊົນ.⁶
  • ປົກປັກຮັກສາມໍລະດົກວັດທະນະທໍາຈາກຜົນກະທົບທາງລົບ.⁷
• ສະກັດກັ້ນການເຄື່ອນໄຫວຈາກການລະເມີດໂດຍກົງ ຫຼື ທາງອ້ອມ, ຂົ່ມຂູ່ ຫຼື ທໍາລາຍສິດເປັນເຈົ້າຂອງ ຫຼື ສິດນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດຂອງປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນ.⁸
  • ເຄົາລົບ — ແລະ ລະເວັ້ນຈາກການດໍາເນີນໂຄງການໃນ — ສວນສາທາລະນະແຫ່ງຊາດ, ສະຖານທີ່ມໍລະດົກໂລກ, ພື້ນທີ່ຊຸມແມ່ນ້ຳ Ramsar, ທີ່ຢູ່ອາໃສຂອງຊະນິດພັນທີ່ຖືກຄຸກຄາມ ແລະ ພື້ນທີ່ທີໄດ້ຮັບຂື້ນທະບຽນ ແລະ ສະຫງວນໃນລະດັບສາກົນ.⁹
  • ຫຼີກ​ລ່ຽງ​ຜົນ​ກະ​ທົບ​ທາງ​ລົບ​ຕໍ່​ສິດ​ທີ່​ດິນ, ອາ​ນາ​ເຂດ ແລະ ຊັບ​ພະ​ຍາ​ກອນ​ທຳ​ມະ​ຊາດ​ຂອງ​ຊາວ​ພື້ນ​ເມືອງ.¹⁰
• ຫຼີກລ່ຽງ ຫຼື ຖ້າຫຼີກລ່ຽງບໍ່ໄດ້, ຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບທາງລົບຕໍ່ສັງຄົມ ແລະ ເສດຖະກິດຈາກການເວນຄືນທີ່ດິນ ຫຼື ການຈຳກັດການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ.¹¹

ສຳລັບໂຄງການຢູ່ພາຍໃນປະເທດຈີນ: 

ລັດຖະບານຈີນຄວນ:¹²

• ສົ່ງເສີມ ການພັດທະນາ ທີ່ດິນທີ່ບໍ່ໄດ້ນຳໃຊ້ບໍ່ວ່າທາງດ້ານກະສິກຳ ຫຼື ປຸກສ້າງ, ພ້ອມ​ທັງ​ປົກ​ປັກ​ຮັກສາ​ສິ່ງ​ແວດ​ລ້ອມ ​ແລະ ປ້ອງ​ກັນ​ການ​ສູນ​ເສຍ​ນ້ຳ, ດິນ​ເຊາະ​ເຈື່ອນ ​ແລະ ​ເປັນ​ທະ​ເລ​ຊາຍ. 
• ຄຸ້ມຄອງລະບົບ ການຊົດເຊີຍ ທີ່ດິນການຜະລິດທີ່ຈະນໍາໃຊ້ເຂົ້າໃນໂຄງການກໍ່ສ້າງ. 
• ຖອນສິດຂອງ ຜູ້ພັດທະນາ ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາ ໃນການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ຖ້າການກໍ່ສ້າງບໍ່ໄດ້ເລີ່ມສອງປີຫຼັງຈາກໄດ້ມາ.  
  • ຖ້າ​ຫາກ​ວ່າ​ທີ່​ດິນ​ນີ້​ເປັນ​ຂອງ​ກຸ່ມ​ຊາວ​ກະ​ສິ​ກອນ​ໃນ​ເມື່ອ​ກ່ອນ, ມັນ​ຈະ​ຕ້ອງ​ໄດ້​ກັບ​ຄືນ​ໃຫ້​ອົງ​ການ​ຈັດ​ຕັ້ງ​ເຫຼົ່າ​ນີ້. 

ລັດຖະບານຈີນ ຄວນ:¹³

• ເວນຄືນທີ່​ດິນ​ຈາກ​ຊາວ​ກະສິກອນ​ເພື່ອ​ປະຕິບັດ​ຜົນ​ປະ​ໂຫຍ​ດສາທາລະນະ​ລວມ, ​ແຕ່​ບໍ່​ຈຳກັດ​ການ​ກໍ່ສ້າງ​ພື້ນຖານ​ໂຄງ​ລ່າງ, ການ​ສະໜອງ​ລະບົບ​ສາທາ​ລະ​ນູປະ​ໂພ​ກ ​ແລະ ຫຼຸດຜ່ອນ​ຄວາມທຸກ​ຍາກ. 

ລັດຖະບານທ້ອງຖິ່ນ ຄວນ: 

• ຄວບຄຸມທີ່ດິນລວມເພື່ອຈຸດປະສົງກໍ່ສ້າງ.¹⁴
  • ພິຈາລະນາຈຸດປະສົງຕົ້ນສະບັບຂອງທີ່ດິນເພື່ອກໍານົດຄ່າຊົດເຊີຍທີ່ເຫມາະສົມກ່ອນທີ່ຈະມີການເວນຄືນທີ່ດິນ. 
• ສືບ​ສວນ​ທີ່​ດິນ​ທີ່​ໄດ້​ສະ​ເຫນີ​ໃຫ້​ເວນຄືນທີ່ດິນ​.¹⁵
  • ປະຕິບັດການປະເມີນຄວາມສ່ຽງຕໍ່ຄວາມໝັ້ນຄົງທາງສັງຄົມ. 
  • ລາຍງານຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຂອບເຂດການເວນຄືນທີ່ດິນ, ສະພາບປັດຈຸບັນຂອງທີ່ດິນນີ້, ຈຸດປະສົງຂອງການເວນຄືນທີ່ດິນ, ມາດຕະຖານການຊົດເຊີຍ, ວິທີການຍົກຍ້າຍ ແລະ ປະກັນສັງຄົມ. 
• ເປີດເຜີຍຂໍ້​ມູນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ຂໍ ​ຫຼື ​ການຈັດສານ​ທີ່​ດິນ​, ການມ້າງຄົວ​ເຮືອນ​ ແລະ​ ການ​ຕັ້ງ​ຖິ່ນ​ຖານ​ຄືນ​ໃຫມ່​.¹⁶

ກົມຄຸ້ມຄອງທີ່ດິນທ້ອງຖິ່ນຄວນ:¹⁷

• ເຮັດວຽກກັບພະແນກສະຖິຕິເພື່ອດໍາເນີນການສໍາຫຼວດທີ່ດິນ.  
  • ນຳໃຊ້ຜົນຂອງການສຳຫຼວດເຫຼົ່ານີ້ເພື່ອແບ່ງປະເພດທີ່ດິນແຕ່ລະຕອນ.  
  • ເກັບກໍາຂໍ້ມູນທີ່ຈໍາເປັນ ແລະ ວັດສະດຸຈາກເຈົ້າຂອງທີ່ດິນ ແລະ ຜູ້ໃຊ້. 
• ປ່ອຍຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບທີ່ດິນຢ່າງເປັນປົກກະຕິ. 

State Council ຄວນ: 

• ອະນຸມັດການນຳໃຊ້ທີ່ດິນທຳຜະລິດເພື່ອກໍ່ສ້າງ.¹⁸
• ເຮັດ​ວຽກ​ຮ່ວມ​ກັບ ​ພະ​ແນກ​ກະ​ສິ​ກຳ/ຊົນ​ນະ​ບົດ ເພື່ອ​ຮັບ​ປະ​ກັນ​ປະ​ລິ​ມານ ແລະ ຄຸນ​ນະ​ພາບ​ຂອງ​ທີ່​ດິນທຳການ​ຜະ​ລິດ​ຕະ​ພັນ​ບໍ່​ຫຼຸດ​ລົງ.¹⁹

ຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ ແລະ ປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຄວນ:²⁰

• ປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການບໍລິຫານທີ່ດິນ. 
  • ຮັກສາສິດໃນການລາຍງານ ຫຼື ດຳເນີນຄະດີການລະເມີດກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. 

ຜູ້ພັດທະນາ ແລະ ຜູຸ້ຮັບເໝົາ ຄວນ: 

• ຖ້າໂຄງການຕ້ອງການການເວນຄືນທີ່ດິນທຳການຜະລິດ, ໃຫ້ເອົາເນື້ອທີ່ດິນທີ່ມີຄຸນະພາບທຽບເທົ່າຄືນ ເພື່ອເປັນການຊົດເຊີຍໃຫ້ແກ່ປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ.²¹
  • ຈ່າຍຄ່າທຳນຽມຖ້າບໍລິສັດເຫຼົ່ານີ້ບໍ່ສາມາດທົດແທນທີ່ດິນທຳການຜະລິດໄດ້.  
• ສະຫລຸບ​ສັນຍາ​ຕາມ​ກົດໝາຍ, ກຳນົດ​ສິດ ​ແລະ ພັນທະ​ຂອງ​ທຸກ​ຝ່າຍ.²²
• ຈ່າຍຄ່າທຳນຽມຖ້າການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການບໍ່ສາມາດດຳເນີນການ ໜຶ່ງ ປີຫຼັງຈາກທີ່ໄດ້ມາ.²³

ໃນໄລຍະການວາງແຜນກ່ອນໂຄງການ, ຜູ້ສະໜອງທືນຄວນ: 

• ກວດກາແຕ່ລະໂຄງການເພື່ອກໍານົດວ່າມັນສາມາດກ່ຽວຂ້ອງກັບການເວນຄືນທີ່ດິນ ແລະ/ຫຼື ຂໍ້ຈໍາກັດກ່ຽວກັບການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ. ສໍາລັບຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມກ່ຽວກັບຂະບວນການນີ້, ເບິ່ງການຈັດແບ່ງ ແລະ ການຄັດເລືອກປະເພດໂຄງການ. 
• ສະເໜີໃຫ້ກວມເອົາຄ່າໃຊ້ຈ່າຍທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການເວນຄືນທີ່ດິນເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງງົບປະມານໂຄງການໂດຍລວມ. 
• ຮຽກຮ້ອງໃຫ້ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູ້ຮັບເຫມົາ) ສົ່ງ LAP ສໍາລັບການອະນຸມັດຂອງຜູ້ສະໜອງທືນ, ເຖິງແມ່ນວ່າການເວນຄືນທີ່ດິນຈະຖືກດໍາເນີນໂດຍລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບ ຫຼື ຫນ່ວຍງານອື່ນໆ. 
  • ລະງັບ ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ  ) ຮັບຜິດຊອບຕໍ່ການປະຕິບັດຕາມຄວາມຕ້ອງການພາຍໃນເຊັ່ນດຽວກັນກັບການສ້າງ ແລະ ການບຳລຸງຮັກສາກົນໄກການຮ້ອງທຸກ, ເຊິ່ງແກ້ໄຂຄໍາຖາມ/ຂໍ້ຂ້ອງໃຈ/ຄໍາຮ້ອງທຸກທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. 

ຜູ້ສະໜອງທືນ, ຜູ້ພັດທະນາ ແລະ ຜູ້ຮັບເໝາ ຄວນ: 

• ຮັບ​ຮູ້​ວ່າ​ໂຄງ​ການ​ສາ​ມາດ​ສົ່ງ​ຜົນ​ກະ​ທົບ ​ແລະ ​ການ​ຍົກ​ຍ້າຍ​ຜູ້​ທີ່​ຢູ່​ໃນ​ສະ​ຖາ​ນະ​ການ​ດັ່ງ​ຕໍ່​ໄປ​ນີ້​: 
  • ມີ​ສິດ​ທາງ​ດ້ານ​ກົດ​ໝາຍ​ໃນ​ທີ່​ດິນ ແລະ/ຫຼື​ ຊັບ​ສິນ​ທີ່​ສູນ​ເສຍ​ຢ່າງ​ສິ້ນ​ເຊີງ ຫຼື​ ບາງ​ສ່ວນ​ໃຫ້​ໂຄງ​ການ;  
  • ສູນເສຍທີ່ດິນທີ່ເຂົາເຈົ້າຄອບຄອງທັງໝົດ ຫຼື ບາງສ່ວນ ແລະ ບໍ່ມີສິດຢ່າງເປັນທາງການໃນທີ່ດິນນີ້, ແຕ່ການອ້າງສິດຂອງທີ່ດິນດັ່ງກ່າວໄດ້ຖືກຮັບຮູ້/ຮັບຮູ້ພາຍໃຕ້ກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ; ຫຼື  
  • ສູນເສຍທີ່ດິນທີ່ເຂົາເຈົ້າຖືຄອງທັງໝົດ ຫຼື ບາງສ່ວນ, ແຕ່ຂາດສິດທາງດ້ານກົດໝາຍຢ່າງເປັນທາງການ ແລະ ການຮຽກຮ້ອງທີ່ຮັບຮູ້/ຮັບຮູ້ໄດ້ຕໍ່ກັບທີ່ດິນດັ່ງກ່າວພາຍໃນປະເທດເຈົ້າພາບ. 
• ​ໃຫ້​ຄຳ​ໝັ້ນ​ສັນຍາ​ໃນ​ການ​ປົກ​ປ້ອງ​ກຸ່ມ​ຄົນ​ທີ່​ດ້ອຍ​ໂອກາດ ​ໃນ​ນັ້ນ​ມີ, ​ແຕ່​ບໍ່​ຈຳກັດ​ພຽງ​ແຕ່​ຜູ້​ທຸກ​ຍາກ, ຄົນ​ບໍ່​ມີ​ໃບ​ຕາ​ດິນ​ຕາມ​ກົດໝາຍ, ຄົນ​ບໍ່​ມີ​ທີ່​ດິນ, ຜູ້​ເຖົ້າ, ​ແມ່ຍິງ, ຊາວ​ໜຸ່ມ, ຄົນ​ພິການ, ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ ​ແລະ ຊົນ​ເຜົ່າ​ສ່ວນ​ໜ້ອຍ. 
  • ຮັບຮູ້ປະເພດຂອງສິດໃນທີ່ດິນ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ: 
    • ສິດທາງດ້ານປະເພນີຂອງຊົນເຜົ່າພື້ນເມືອງ ແລະ ຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນອື່ນໆທີ່ຄອບຄອງ ຫຼື ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ, ອານາເຂດ, ດິນແດນບັນພະບຸລຸດ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ຕາມລະບຽບກົດໝາຍ, ຄຸນຄ່າ, ຮີດຄອງປະເພນີ, ຮີດຄອງປະເພນີອັນດີງາມຂອງຕົນ. 
    • ສິດທິຮ່ວມຂອງຊົນເຜົ່າພື້ນເມືອງທີ່ຄອບຄອງ ຫຼື ນຳໃຊ້ທີ່ດິນ, ດິນແດນ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ. 
    • ສິດຍ່ອຍຂອງແມ່ຍິງ, ຊາວໜຸ່ມ ແລະ ບຸກຄົນອື່ນໆທີ່ໃຊ້ປະໂຫຍດຈາກທີ່ດິນ ແລະ/ຫຼື ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ, ໂດຍບໍ່ມີຄວາມເປັນເຈົ້າຂອງຢ່າງຊັດເຈນ.  
  • ສະກັດ​ກັ້ນ​ການ​ແຊກ​ແຊງ​ທີ່​ບໍ່​ຈຳ​ເປັນ ​ຫຼື ​ການ​ບຸກ​ເຂົ້າ​ໄປ​ໃນ​ທີ່​ດິນ, ​ເຂດ​ດິນ​ແດນ, ​ແລະ ​ດິນ​ແດນ​ຂອງ​ບັນພະບຸລຸດຂອງຄົນພື້ນເມືອງ.  
    • ​ເຄົາລົບ​ບັນດາ​ຄຸນຄ່າ​ດ້ານ​ວັດທະນະທຳ, ພິທີການ, ຈິດ​ວິນ​ຍານ, ​ແລະ ບັນດາ​ຄຸນຄ່າ​ປະຊາ​ຄົມ​ອື່ນໆ ທີ່​ຊາວ​ເຜົ່າ​ພື້ນເມືອງນັບ​ຖື​ເປັນ​ຜືນ​ແຜ່ນດິນ, ​ໃນ​ບັນດາ​ແຫຼ່ງຊັບພະຍາກອນ​ທຳ​ມະ​ຊາດ​ອື່ນໆ. 
    • ລວມເອົາການປະຕິບັດຂອງຊົນເຜົ່າພື້ນເມືອງສໍາລັບການຄຸ້ມຄອງຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ (NRM) ເຂົ້າໃນການອອກແບບໂຄງການເພື່ອຫຼຸດຜ່ອນຜົນກະທົບທາງລົບ ແລະ ຄວາມສ່ຽງ ຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ສັງຄົມ.  
  • ໃຫ້ການສະໜັບສະໜູນຢ່າງເໝາະສົມໃນການຍົກຍ້າຍຈັດສັນ ແລະ ການຟື້ນຟູຊີວິດການເປັນຢູ່ໃຫ້ແກ່ຜູ້ທຸກຍາກ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບຜູ້ທີ່ບໍ່ມີໃບຕາດິນຕາມກົດໝາຍ ຫຼື ບໍ່ຮັບຮູ້ສິດຖືຄອງໄດ້ກ່ຽວກັບທີ່ດິນ. 
  • ສະເໜີໃຫ້ການຊ່ວຍເຫຼືອແມ່ຍິງ, ໂດຍສະເພາະເມື່ອກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຂອງປະເທດເຈົ້າພາບບໍ່ຮັບຮູ້ສິດໃນການຖື, ຂາຍ ຫຼື ເຊົ່າທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນຂອງເຂົາເຈົ້າ. 
  • ໜູນ​ຊ່ວຍ​ບັນດາ​ສະ​ຖາ​ບັນ​ວັດທະນະທຳ​ສັງຄົມ​ຂອງປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ. 
    • ສ້າງ​ຄວາມ​ສາມາດ​ໃຫ້​ກຸ່ມຄົນ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ສ່ຽງ​ໃນ​ການ​ເຂົ້າ​ໃຈ​ສິດ​ຂອງ​ຕົນ​ກ່ອນ​ການ​ຕັດສິນ​ໃຈ​ກ່ຽວ​ກັບການເວນຄືນທີ່ດິນ, ການ​ຊົດ​ເຊີຍ, ການ​ຍົກຍ້າຍ, ການ​ຟື້ນ​ຟູ​ຊີວິດ​ການ​ເປັນ​ຢູ່. 
• ກຳນົດ​ຄວາມ​ຕ້ອງການ​ພາຍ​ໃນ ​ເພື່ອ​ຮັບປະກັນ​ໃຫ້​ໄດ້​ຮັບ​ທີ່​ດິນ​ຢ່າງ​ໂປ່​ງ​ໃສ, ສອດຄ່ອງ, ​ແລະ ​ເທົ່າ​ທຽມ​ກັນ. ໃນຂະນະທີ່ການຮອງຮັບຄວາມແຕກຕ່າງຂອງຂັ້ນຕອນການເວນຄືນທີ່ດິນຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ ແລະ ບົດບາດຂອງລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບ, ພິຈາລະນາລວມທັງຂໍ້ກໍານົດຕໍ່ໄປນີ້ໃນຂໍ້ຕົກລົງ ແລະ ເອກະສານອື່ນໆ ກ່ອນທີ່ຈະດໍາເນີນການທາງດ້ານການເງິນ, ການພັດທະນາ ຫຼື ການກໍ່ສ້າງໂຄງການພື້ນຖານໂຄງລ່າງແຕ່ລະແຫ່ງ: 
  • ຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບມາດຕະຖານ, ຂັ້ນຕອນ ແລະ ກຳນົດເວລາຂອງການເວນຄືນທີ່ດິນ, ນອກຈາກວັນທີຕັດສິດ ແລະ ເງື່ອນໄຂການມີສິດໄດ້ຮັບຂອງປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ, ຄວນເປີດເຜີຍເປັນພາສາຈີນ, ພາສາອັງກິດ ແລະ ພາສາທ້ອງຖິ່ນໃນສື່ທ້ອງຖິ່ນ. ຢູ່ໃນເວັບໄຊທ໌ ແລະ ບັນຊີສື່ສັງຄົມອອນລາຍຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະ ຢູ່ທີ່ຫ້ອງການບ້ານ/ເມືອງ/ແຂວງ. 
  • ແຕ່ລະຄົວເຮືອນຄວນໄດ້ຮັບການປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນທີ່ສະມາຊິກຂອງຕົນມີສິດຢ່າງເປັນທາງການ ຫຼື ບໍ່ເປັນທາງການ.  
    • ໃນ​ການ​ບໍ່​ມີ​ສະ​ພາບ​ການ​ຕະ​ຫຼາດ​, ປຶກ​ສາ​ຫາ​ລືກັບປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ເຮັດ​ທຸ​ລະ​ກໍາ​ທີ່​ດິນ​ທີ່​ຜ່ານ​ມາກ່ຽວກັບ​, ມູນ​ຄ່າ​ຂອງ​ປະ​ເພດ​ທີ່​ດິນ​ ແລະ​ ທີ່​ຢູ່​ອາ​ໄສ​, ໃບ​ຕາ​ດິນ​, ການ​ນໍາ​ໃຊ້​ທີ່​ດິນ​, ຮູບ​ແບບ​ການ​ປູກ​ພືດ​, ການ​ມີ​ທີ່​ດິນ​ໃນ​ພື້ນ​ທີ່​ມີຜົນກະທົບຈາກໂຄງການ​, ທີ່​ຢູ່​ອາ​ໄສ​ ແລະ​. ວັດສະດຸກໍ່ສ້າງ. 
  • ບັນຊີລາຍການທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນຂອງແຕ່ລະຄົວເຮືອນຄວນເອົາໄວ້. 
  • ທີ່​ດິນ ​ແລະ​ ຊັບ​ສິນ​ຄວນ​ມີ​ມູນ​ຄ່າ​ໃນ​ອັດ​ຕາ​ຕະ​ຫຼາດ ​ແລະ ​ໃນ​ລັກ​ສະ​ນະ​ທີ່​ສອດ​ຄ້ອງ​ກັນ​ໃນ​ທົ່ວ​ຊຸມ​ຊົນ​.  
  • ກົນໄກການຮ້ອງທຸກໃນລະດັບໂຄງການຄວນມີໄວ້ເພື່ອເກັບກຳຄຳຖາມ/ຂໍ້ຂ້ອງໃຈ/ຄຳຮ້ອງທຸກກ່ຽວກັບການເວນຄືນທີ່ດິນ.  
  • LAP ຄວນຖືກກະກຽມ, ອະນຸມັດ ແລະ ປະຕິບັດ. 
  • ບົດ​ລາຍ​ງານ​ການ​ຕິດ​ຕາມ​ປະ​ຈໍາ​ເດືອນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ຄວາມ​ຄືບ​ຫນ້າ​ຂອງການເວນຄືນທີ່ດິນ​ຄວນ​ຈະ​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ນໍາ​ສະ​ເຫນີ​ໃຫ້​ຜູ້​ພັດ​ທະ​ນາ​, ຜູ້​ຮັບ​ເຫມົາ​ ແລະ ນັກ​ການ​ເງິນ​ສໍາ​ລັບ​ການ​ທົບ​ທວນ​ຄືນ​ຢ່າງ​ທັນ​ການ​.  
  • ການຂົ່ມຂູ່, ການລ່ວງລະເມີດອໍານາດ ແລະ ເຫດການອື່ນໆຄວນຖືກລາຍງານໃຫ້ຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເຫມົາ ແລະ ຜູ້ສະໜອງທືນໂດຍທັນທີ ແລະ ແກ້ໄຂ. 
  • ລາຍຮັບ, ຊີວິດການເປັນຢູ່ ແລະ ມາດຕະຖານຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຄວນຍັງຄົງຢູ່ຄືເກົ່າ ຫຼື ປັບປຸງໃນຕໍ່ໜ້າຂອງໂຄງການ. 

ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູຸ້ຮັບເໝົາ)ຄວນ:  

• ຖ້າເປັນໄປໄດ້, ໃຫ້ສົມທົບກັບອຳນາດການປົກຄອງຂອງລັດຖະບານຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ ແລະ ອະນຸຊົນ, ຜູ້ຮັບເໝົາ, ຜູ້ຮັບເໝົາຍ່ອຍ ແລະ ໜ່ວຍງານທີ່ຮັບຜິດຊອບອື່ນໆໄວເທົ່າທີ່ຈະໄວໄດ້ ເພື່ອກະກຽມໃຫ້ແກ່ຂະບວນການເວນຄືນທີ່ດິນ. 
  • ສ້າງຕັ້ງວິທີການສະໜັບສະໜູນ ແລະ ຮ່ວມມືກັບທຸກໜ່ວຍງານທີ່ຮັບຜິດຊອບເພື່ອຮັບປະກັນຂະບວນການເວນຄືນທີ່ດິນ ປະຕິບັດຕາມກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ, ພ້ອມທັງຄວາມຕ້ອງການພາຍໃນຂອງຜູ້ສະໜອງທືນ, ຜູ້ພັດທະນາ ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາ. 
  • ລະບຸຊ່ອງຫວ່າງລະຫວ່າງກົດໝາຍ, ລະບຽບການ ແລະ ຂັ້ນຕອນຂອງປະເທດເຈົ້າພາບໃນດ້ານໜຶ່ງ ແລະ ອີກດ້ານໜຶ່ງແມ່ນຂໍ້ກຳນົດຂອງຜູ້ສະໜອງທືນ, ຜູ້ພັດທະນາ ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາ. 
    • ຖ້າຄວາມສາມາດຂອງໜ່ວຍງານທີ່ຮັບຜິດຊອບມີຈຳກັດ, ຕື່ມຊ່ອງຫວ່າງ ແລະ ຕັ້ງໜ້າສະໜັບສະໜູນການວາງແຜນ, ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແລະ ການຕິດຕາມການເວນຄືນທີ່ດິນໃນລັກສະນະທີ່ເປັນທີ່ຍອມຮັບໄດ້ຂອງລັດຖະບານຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ ແລະ ຜູ້ສະໜອງທືນ. 
  • ຖ້າຂັ້ນຕອນ, ມາດຕະຖານ ຫຼື ຄວາມອາດສາມາດຂອງອົງການລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບບໍ່ຕອບສະໜອງໄດ້ເງື່ອນໄຂດ້ານສິ່ງແວດລ້ອມ ແລະ ສັງຄົມ, ກະກຽມການດຳເນີນການເພີ່ມເຕີມ ຫຼື ຂໍ້ກຳນົດເພື່ອແກ້ໄຂຂໍ້ບົກຜ່ອງ. 
    • ກຳນົດການຈັດຕັ້ງຂອງສະຖາບັນ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບດ້ານການເງິນໃຫ້ແກ່ຜູ້ສະໜອງທືນ, ຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ, ຜູ້ຮັບເໝົາຍ່ອຍ ແລະ ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານການປະເມີນມູນຄ່າທີ່ດິນ ເພື່ອແກ້ໄຂຊ່ອງຫວ່າງ ແລະ ຕັ້ງໜ້າສະໜັບສະໜູນການວາງແຜນ, ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແລະ ຕິດຕາມຂະບວນການເວນຄືນທີ່ດິນໃຫ້ເປັນທີ່ຍອມຮັບຂອງລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບ. 
    • ຊັດຊ້ອນການປະຕິບັດໃຫ້ກັບຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ, ຜູ້ຮັບເໝົາຫຍ່ອຍ ແລະ ຊ່ວຍຊານທີ່ເໝາະສົມເຂົ້າໄປໃນຕາຕະລາງການປະຕິບັດພາຍໃນ ESMP ແລະ LAP. 
    • ຊຸກຍູ້​ໃຫ້​ອຳນາດ​ການ​ປົກຄອງ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ ​ເພີ່ມ​ທະວີ​ກົດໝາຍ ​ແລະ ລະບຽບ​ການ​ຂອງ​ປະ​ເທດ​ເຈົ້າພາບ ​ເພື່ອ​ຮັບ​ຮູ້​ສິດ​ຕາມ​ຮີດຄອງ​ປະ​ເພນີ, ສິດ​ລວມໝູ່ ​ແລະ ສິດ​ໃນ​ສາຂາ. 
• ຖ້າກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຂອງປະເທດເຈົ້າພາບອະນຸຍາດໃຫ້ຜູ້ພັດທະນາ ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາມີບົດບາດຫຼາຍກວ່າໃນການເວນຄືນທີ່ດິນ: 
  • ສ້າງມາດຕະຖານພາຍໃນເພີ່ມເຕີມ ແລະ ຂັ້ນຕອນການເປີດເຜີຍຂໍ້ມູນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ, ປຶກສາຫາລືກັບຜູ້ຖືຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມ, ປະເມີນມູນຄ່າທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນ, ຕິດຕາມຄວາມຄືບໜ້າ ແລະ ແກ້ໄຂຂໍ້ຂ້ອງໃຈ. 
  • ຈ້າງ ແລະ ຝຶກ ອົບຮົມ ບຸກຄະລາກອນຈໍານວນທີ່ເໝາະສົມ ເພື່ອຕິດຕາມ, ສະໜັບສະໜູນ ຫຼື ກວດກາການເວນຄືນທີ່ດິນ, ຕາມທີ່ກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຂອງປະເທດເຈົ້າພາບອະນຸຍາດ. 
  • ຈ້າງຜູ້ຊ່ຽວຊານທີ່ມີຄຸນສົມບັດ ແລະ ມີປະສົບການ — ເປັນລາຍບຸກຄົນ ຫຼື ເປັນສ່ວນໜຶ່ງຂອງຄະນະກຳມະການຜູ້ໃຫ້ຄຳປຶກສາ — ເພື່ອຕິດຕາມ, ສະໜັບສະໜູນ ຫຼື ດຳເນີນການເວນຄືນທີ່ດິນ.  
    • ຮ້ອງຂໍການອະນຸມັດຂອງຜູ້ຊ່ຽວຊານເຫຼົ່ານີ້ຈາກຜູ້ສະໜອງທຶນ. 
    • ຮັບປະກັນວ່າຜູ້ຊ່ຽວຊານເຫຼົ່ານີ້ເປັນອິດສະຫຼະຈາກຜູ້ສະໜອງທຶນ, ຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ ແລະ ຜູ້ສະເໜີໂຄງການລາຍອື່ນໆ, ໂດຍສະເພາະໂຄງການທີ່ມີຄວາມສ່ຽງສູງຂຶ້ນ. 
    • ຖ້າກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຂອງປະເທດເຈົ້າພາບຕ້ອງການໃຫ້ອົງການແຫ່ງຊາດ ຫຼື ອະນຸຊົນຈາກລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບ ນຳພາການເວນຄືນທີ່ດິນ, ຈ້າງຜູ້ຊ່ຽວຊານທີ່ມີຄຸນວຸດທິ ແລະ ມີປະສົບການເພື່ອຕິດຕາມຄວາມຄືບໜ້າຢ່າງເປັນປົກກະຕິ ແລະ ກວດສອບການປະຕິບັດຕາມຂໍ້ກຳນົດພາຍໃນ. 

ຖ້າການເວນຄືນທີ່ດິນ ຫຼື ຂໍ້ຈໍາກັດໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນບໍ່ສາມາດຫຼີກລ່ຽງໄດ້, ຜູ້ຊ່ຽວຊານທີ່ຖືກແຕ່ງຕັ້ງ, ອົງການລັດຖະບານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ / ຫຼື ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູ້ຮັບເຫມົາ) ຄວນ: 

• ຈຳກັດການເວນຄືນທີ່ດິນແບບບໍ່ສະໝັກໃຈ ຫຼື ຂໍ້ຈຳກັດການນຳໃຊ້ທີ່ດິນຕາມຄວາມຕ້ອງການຂອງໂຄງການເພື່ອຈຸດປະສົງທີ່ກຳນົດໄວ້ຢ່າງຈະແຈ້ງພາຍໃນກຳນົດເວລາໃດໜຶ່ງ.  
  • ສຳຫຼວດ ແລະ ພິຈາລະນາທາງເລືອກເພື່ອຫຼີກລ່ຽງ ຫຼື ຫຼຸດຜ່ອນການເວນຄືນທີ່ດິນ ຫຼື ຂໍ້ຈຳກັດໃນການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ແລະ, ໃນທາງກັບກັນ, ການຍົກຍ້າຍ ແລະ/ຫຼື ການເຄື່ອນຍ້າຍທາງເສດຖະກິດຂອງຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ. 
  • ຫຼີກ​ລ່ຽງ​ການ​ຍົກຍ້າຍ​ຂອງ​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ທີ່​ອາດ​ຈະ​ທຳລາຍ​ເອກະລັກ, ວັດທະນະທຳ, ການ​ດຳລົງ​ຊີວິດ​ຕາມ​ຮີດຄອງ​ປະ​ເພນີ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ.  
• ເປີດເຜີຍຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບມາດຕະຖານ, ຂັ້ນຕອນ ແລະ ກໍານົດເວລາສໍາລັບການຊື້ທີ່ດິນ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບວັນທີຕັດສິດ ແລະ ເງື່ອນໄຂການມີສິດໄດ້ຮັບສໍາລັບປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບເປັນພາສາທ້ອງຖິ່ນໃນສື່ທ້ອງຖິ່ນ, ຢູ່ໃນເວັບໄຊທ໌ ແລະ ບັນຊີສື່ສັງຄົມອອນລາຍຂອງພວກເຂົາ, ທີ່ຫ້ອງການບ້ານ/ເມືອງ/ເມືອງ/ແຂວງ ແລະທົ່ວເຂດອິດທິພົນໂຄງການ.  
  • ສົ່ງຈົດໝາຍທາງການໃຫ້ແຕ່ລະຄົວເຮືອນທີ່ຄອບຄອງ ຫຼື ນຳໃຊ້ທີ່ດິນໃນເຂດທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຂອງໂຄງການເພື່ອແຈ້ງໃຫ້ເຂົາເຈົ້າຮູ້ຂະບວນການເວນຄືນທີ່ດິນ.  
  • ເມື່ອມີ, ໃຫ້ເວົ້າຢູ່ວິທະຍຸຊຸມຊົນທ້ອງຖິ່ນ ຫຼື ປະກາດຂໍ້ຄວາມໃນກະດານໂຄສະນາຊຸມຊົນ. 
  • ປະກາດເຕືອນປະຊາຊົນຜູ້ທີ່ຕັ້ງຖິ່ນຖານໃນຂອບເຂດທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຂອງໂຄງການຫຼັງຈາກວັນທີຕັດສິດອາດຈະຖືກໂຍກຍ້າຍ. 
• ດຳ​ເນີນ​ການ​ສຳ​ຫຼວດ​ທີ່​ດິນ ​ແລະ ສຳ​ມະ​ໂນ​ຄົວ ​ເພື່ອ​ກຳນົດ​ວ່າ​ປະຊາຊົນ​ໃດ​ສາມາດ​ຖືກ​ຍົກຍ້າຍ​ຈາກ​ໂຄງການ ຫຼື ​ໄດ້​ຮັບ​ຜົນ​ກະທົບ​ຈາກ​ຂໍ້​ຈຳກັດ​ການ​ນຳ​ໃຊ້​ທີ່​ດິນ​ໄວ​ເທົ່າ​ທີ່​ຈະ​ໄວ​ໄດ້. ການສໍາຫຼວດ ແລະ ການສໍາມະໂນຄົວນີ້ສາມາດເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງການກະກຽມ ແລະ ການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດການປະເມີນຜົນກະທົບຕໍ່ສິ່ງແວດລ້ອມແລະສັງຄົມ (ESIA). 
  • ເກັບກໍາຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບທີ່ດິນ, ຊັບສິນ ແລະ ສະຖານະພາບການດໍາລົງຊີວິດຂອງປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ. ແຍກຂໍ້ມູນຕາມຊຸມຊົນ, ຄົວເຮືອນ, ເພດ ແລະ ອາຍຸ. ແຍກ​ຂໍ້​ມູນ — ແລະ ​ເກັບ​ກໍາ​ຂໍ້​ມູນ​ເພີ່ມ​ເຕີມ​ຕາມ​ຄວາມ​ຈໍາ​ເປັນ — ກ່ຽວ​ກັບ​ແມ່​ຍິງ​, ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​, ຊົນ​ເຜົ່າ​ສ່ວນ​ນ້ອຍ​ ແລະ​ ກຸ່ມ​ທີ່​ມີ​ຄວາມ​ສ່ຽງ​ອື່ນໆ​. 
    • ປະເມີນຄວາມສ່ຽງທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ ສັງຄົມ ແລະ ຜົນກະທົບທີ່ເກີດຈາກການເວນຄືນທີ່ດິນ ຫຼື ການຈຳກັດການເຂົ້າເຖິງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ. 
    • ປະເມີນຄວາມສ່ຽງ ຫຼື ຜົນກະທົບທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການຄອບຄອງທີ່ດິນ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ ຫຼື ການນຳໃຊ້ ລວມທັງ, ແຕ່ບໍ່ຈຳກັດຮູບແບບການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ, ການນຳໃຊ້ທີ່ມີຈຸດປະສົງໃນອະນາຄົດ, ການເຂົ້າເຖິງ ແລະ ຄວາມພ້ອມຂອງດິນ, ຄວາມໝັ້ນຄົງດ້ານສະບຽງອາຫານ ແລະ ມູນຄ່າທີ່ດິນ. 
    • ປະເມີນຄວາມສ່ຽງທີ່ສອດຄ້ອງກັນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບຂໍ້ຂັດແຍ່ງ ຫຼື ການແຂ່ງຂັນກັນກ່ຽວກັບທີ່ດິນ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ.  
• ມີສ່ວນຮ່ວມໃນ ການປຶກສາຫາລືທີ່ມີຄວາມໝາຍ ກັບປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ, ລວມທັງຜູ້ທີ່ມີ ແລະ ບໍ່ມີໃບຕາດິນ, ອົງການ CSOs/NGOs ແລະ ຜູ້ຖືຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມທີ່ສຳຄັນອື່ນໆ.  
  • ຮັບປະກັນໃຫ້ບັນດາພາກສ່ວນກ່ຽວຂ້ອງໄດ້ຮັບຮູ້ເຖິງຂອບເຂດ ແລະ ລັກສະນະຂອງແຕ່ລະໂຄງການທີ່ໄດ້ສະເໜີ; ຜົນກະທົບທາງລົບຕໍ່ຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ, ການດຳລົງຊີວິດ, ສະພາບແວດລ້ອມອ້ອມຂ້າງ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດ ແລະ ຊັບສິນທາງວັດທະນະທໍາທີ່ເຂົານຳໃຊ້ ຫຼື ໄດ້ນໍາໃຊ້ມາແລ້ວ; ເງື່ອນໄຂການມີສິດໄດ້ຮັບ ແລະວັນທີຕັດອອກ; ສິດ ແລະ ສິດທິຂອງເຂົາເຈົ້າ; ໂອກາດສໍາລັບການມີສ່ວນຮ່ວມເພີ່ມເຕີມ; ແລະ ທາງເລືອກທີ່ເປັນໄປໄດ້ສໍາລັບການຊົດເຊີຍ, ການຍ້າຍຖິ່ນຖານ, ການຟື້ນຟູຊີວິດການເປັນຢູ່ ແລະ ຮູບແບບການຊ່ວຍເຫຼືອທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. 
  • ຮ້ອງຂໍການປ້ອນຂໍ້ມູນຂອງເຂົາເຈົ້າກ່ຽວກັບທາງເລືອກສຳຮອງຂອງໂຄງການເພື່ອຫຼີກເວັ້ນ ຫຼື ຫຼຸດຜ່ອນການຍົກຍ້າຍທາງດ້ານເສດຖະກິດ ແລະ/ຫຼື ການຍົກຍ້າຍທາງກາຍຍະພາບ. 
  • ຖາມ​ກ່ຽວ​ກັບ​ຄວາມ​ມັກ​ຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ​ໃນ​ການ​ໄດ້​ຮັບ​ທີ່​ດິນ, ຄ່າ​ຊົດ​ເຊີຍ, ການ​ຕັ້ງ​ຖິ່ນ​ຖານ ແລະ​ ການ​ຟື້ນ​ຟູ​ການ​ດໍາ​ລົງ​ຊີ​ວິດ.  
    • ປຶກສາຫາລືກັບຄູ່ສົມລົດ ຫຼື ຫົວໜ້າຄອບຄົວດຽວ (ບໍ່ວ່າເພດໃດ) ກ່ຽວກັບຮູບແບບການຊົດເຊີຍທີ່ເຂົາເຈົ້າຕ້ອງການ. 
    • ເອກະສານວ່າດ້ວຍປະຊາຊົນທີ່ຖືກຍົກຍ້າຍຕ້ອງການທາງເລືອກການຊົດເຊີຍອື່ນທີ່ບໍ່ແມ່ນທີ່ດິນ. 
  • ແກ້ໄຂການຮຽກຮ້ອງຂອງຜູ້ຊົມໃຊ້ຊັບພະຍາກອນຕາມລະດູການ ແລະ ບຸກຄົນອື່ນໆ, ຄອບຄົວ, ຊຸມຊົນ ຫຼື ກຸ່ມສັງຄົມທີ່ - ສໍາລັບເຫດຜົນທີ່ຖືກຕ້ອງ - ອາດຈະບໍ່ຢູ່ໃນຄົງເຂດໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຂອງໂຄງການໃນໄລຍະເວລາຂອງການສຳຫຼວດ. 
• ຈັດລາຍການທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນທີ່ອາດຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ.  
  • ເຮັດເອກະສານສິດທິທັງໝົດທີ່ຖື ຫຼື ຢືນຢັນໂດຍປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ, ລວມທັງ, ແຕ່ບໍ່ຈໍາກັດ, ສິດທາງດ້ານກົດໝາຍຢ່າງເປັນທາງການ, ສິດລວມໝູ່, ສິດຕາມປະເພນີ ແລະ ສິດໃນຫຍ່ອຍ. 
• ປະເມີນມູນຄ່າທີ່ດິນ, ທີ່ຢູ່ອາໄສ, ໂຄງສ້າງການຄ້າ ແລະ ແຫຼ່ງທີ່ຢູ່ອາໄສ, ໃນບັນດາຊັບສິນອື່ນໆ.  
  • ເກັບກໍາຂໍ້ມູນກ່ຽວຕາມລາຄາຕະຫຼາດຂອງທີ່ດິນ, ຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນທຸລະກໍາ ແລະ ດອກເບ້ຍທີ່ເພີ່ມຂຶ້ນ.  
  • ໃນ​ການ​ບໍ່​ມີ​ສະ​ພາບ​ການ​ຕະ​ຫຼາດ​, ປຶກ​ສາ​ຫາ​ລືກັບຜູ້ຖືຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມ​ກ່ຽວ​ກັບ​ການ​ເຮັດ​ທຸ​ລະ​ກໍາ​ທີ່​ດິນ​ທີ່​ຜ່ານ​ມາກ່ຽວກັບ​, ມູນ​ຄ່າ​ຂອງ​ປະ​ເພດ​ທີ່​ດິນ​ ແລະ​ ທີ່​ຢູ່​ອາ​ໄສ​, ໃບ​ຕາ​ດິນ​, ການ​ນໍາ​ໃຊ້​ທີ່​ດິນ​, ຮູບ​ແບບ​ການ​ປູກ​ພືດ​, ການ​ມີ​ທີ່​ດິນ​ໃນ​ພື້ນ​ທີ່​ມີຜົນກະທົບຈາກໂຄງການ​, ທີ່​ຢູ່​ອາ​ໄສ​ ແລະ​. ວັດສະດຸກໍ່ສ້າງ. 
• ກະກຽມ LAP ຕາມອັດຕາສ່ວນກັບຄວາມສ່ຽງ ແລະ ຜົນກະທົບຂອງແຕ່ລະໂຄງການ ເພື່ອປະກອບເອກະສານທີ່ກະກຽມໂດຍອົງການລັດຖະບານຂອງປະເທດເຈົ້າພາບທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ.  
  • ປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບຜົນກະທົບ ແລະ ຄວາມສ່ຽງທີ່ອາດເກີດຂຶ້ນຂອງໂຄງການ, ລວມທັງຂອບເຂດຂອງການເວນຄືນທີ່ດິນ; ປະຊາຊົນຜູ້ທີ່ຈະໄດ້ຮັບການຍົກຍ້າຍ; ແລະ ປະເພດຂອງຊັບສິນສ່ວນບຸກຄົນ, ຄົວເຮືອນ ແລະ/ຫຼື ຊັບສິນທົ່ວໄປທີ່ຈະໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຈາກ ຫຼື ໄດ້ມາສໍາລັບໂຄງການ.  
    • ຮັບຮູ້ຜົນກະທົບທີ່ແຕກຕ່າງກັນ, ໂດຍສະເພາະແມ່ນແມ່ຍິງ ແລະ ກຸ່ມທີ່ມີຄວາມສ່ຽງອື່ນໆ.  
    • ລວມເອົາແຜນທີ່ຂອງພື້ນທີ່ທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບຂອງໂຄງການ.  
  • ອະທິບາຍເຖິງຄວາມຈໍາເປັນຂອງການເວນຄືນທີ່ດິນ ແລະ/ຫຼື ຂໍ້ຈຳກັດໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ.  
    • ເນັ້ນໃຫ້ເຫັນການກະທຳເພື່ອຫຼີກລ່ຽງຜົນກະທົບທາງລົບຢ່າງຄົບຖ້ວນ.  
  • ສ້າງເງື່ອນໄຂໃຫ້ບຸກຄົນ, ຄົວເຮືອນ, ຊຸມຊົນ ແລະ ກຸ່ມສັງຄົມອື່ນໆທີ່ມີສິດໄດ້ຮັບຄ່າຊົດເຊີຍ, ການຍົກຍ້າຍ ແລະ ການຟື້ນຟູຊີວິດການເປັນຢູ່. 
  • ອະທິບາຍຂັ້ນຕອນ ແລະ ມາດຕະຖານໃນການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດການເວນຄືນທີ່ດິນ, ການຍົກຍ້າຍ ແລະ/ຫຼື ແຜນການເພື່ອຟື້ນຟູການດຳລົງຊີວິດ, ລວມທັງການໃຫ້ຄ່າຊົດເຊີຍ.  
    • ໃຊ້ຂໍ້ມູນຈາກການສໍາຫຼວດ ແລະ ການປຶກສາຫາລືອື່ນໆເພື່ອກໍານົດລາຄາທີ່ເໝາະສົມສຳລັບທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນອື່ນໆ.  
    • ລວມເອົາຄຳອະທິບາຍກ່ຽວກັບສິດຂອງຜູ້ທີ່ຈະຖືກຍົກຍ້າຍພາຍໃຕ້ກົດໝາຍ ແລະ ກົດລະບຽບຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ.  
  • ລວມເອົາບັນທຶກການປຶກສາຫາລື ແລະ ຄໍາຮ້ອງທຸກທີ່ແກ້ໄຂຜ່ານກົນໄກການຮ້ອງທຸກລະດັບໂຄງການ.  
  • ກຳນົດການຈັດຕັ້ງຂອງສະຖາບັນ ແລະ ຄວາມຮັບຜິດຊອບດ້ານການເງິນໃຫ້ແກ່ ຜູ້ສະໜອງທືນ, ຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ, ຜູ້ຮັບເໝົາຍ່ອຍ ແລະ ຜູ້ຊ່ຽວຊານດ້ານການປະເມີນມູນຄ່າທີ່ດິນ ເພື່ອແກ້ໄຂຊ່ອງຫວ່າງ ແລະ ຕັ້ງໜ້າສະໜັບສະໜູນການວາງແຜນ, ຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແລະ ຕິດຕາມຂະບວນການເວນຄືນທີ່ດິນໃຫ້ເປັນທີ່ຍອມຮັບຂອງລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບ. 
  • ກຳນົດວ່າເນື້ອທີ່ດິນສາທາລະນະ ແລະ/ຫຼື ເອກະຊົນມີປະລິມານພຽງພໍ ຫຼື ມີຄຸນນະພາບເທົ່າກັນ ຫຼື ດີກວ່າ — ໃນດ້ານທີ່ຕັ້ງ, ທ່າແຮງການຜະລິດ ແລະ ຄວາມພ້ອມຂອງຊັບພະຍາກອນທຳມະຊາດ — ມີໃຫ້ເພື່ອຍົກຍ້າຍປະຊາຊົນຜູ້ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ ແລະ/ຫຼື ຟື້ນຟູຊີວິດການເປັນຢູ່ຂອງເຂົາເຈົ້າ.  
  • ສໍາລັບແຕ່ລະໂຄງການທີ່ມີຜົນກະທົບກັບຄົນພື້ນເມືອງ, ໃຫ້ເພີ່ມ LAP ດ້ວຍ ແຜນການຊົນເຜົ່າພື້ນເມືອງ (IPP). 
    • ແກ້​ໄຂ​ຄວາມ​ຕ້ອງການ, ຄວາມ​ມັກ, ​ແລະ ສິດ​ຂອງ​ຊາວ​ພື້ນ​ເມືອງ. 
    • ​ລວມເອົາ​ແຜນການ​ເຄື່ອນ​ໄຫວ​ເພື່ອ​ຮັບ​ຮູ້​ທີ່​ດິນ ​ແລະ ​ເຂດ​ດິນ​ແດນ​ທີ່​ຊົນ​ເຜົ່າ​ພື້ນ​ເມືອງ​ໄດ້​ຄອບ​ຄອງ​ຕາມ​ຮີດຄອງ​ປະ​ເພນີ ​ຫຼື ​ໄດ້​ຮັບ​ໃຊ້​ຕາມ​ຮີດຄອງ​ປະ​ເພນີ. 

ລັດຖະບານຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ ແລະ ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາ) ຄວນ: 

• ເປີດເຜີຍສະບັບຮ່າງຂອງ LAP ແລະ ຖ້າມີ, IPP ສໍາລັບແຕ່ລະໂຄງການເປັນພາສາຈີນ, ພາສາອັງກິດ ແລະ ພາສາທ້ອງຖິ່ນຢູ່ໃນເວັບໄຊທ໌ ແລະ ບັນຊີສື່ມວນຊົນສັງຄົມອອນລາຍຂອງເຂົາເຈົ້າ, ທີ່ບ້ານ/ເມືອງ/ແຂວງ ແລະ ທົ່ວຂອບເຂດທີ່ໄດ້ຮັບອິດທິພົນຂອງໂຄງການ.  
  • ເປີດເຜີຍສະບັບສຸດທ້າຍຂອງ LAP ແລະ IPP ໃນລັກສະນະດຽວກັນ.  

ນັກພັດທະນາ (ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາ) ຄວນ: 

• ສົ່ງ LAP ແລະ, ຖ້າມີ, ສົ່ງ IPP ກັບ ຜູ້ໃຫ້ທືນສໍາລັບການທົບທວນຄືນ ແລະ ການອະນຸມັດ. ມັນ​ສາ​ມາດ​ເປັນ​ເອ​ກະ​ສານໂດດດ່ຽວ​, ເປັນ​ເອ​ກະ​ສານ​ຄັດ​ຕິດ​ກັບ​ບົດ​ລາຍ​ງານ ESIA​ ຫຼື​ ອົງ​ປະ​ກອບ​ທີ່​ຮັບ​ຮູ້​ຂອງ​ບົດ​ລາຍ​ງານ​.  
  • ສະແດງໃຫ້ເຫັນວິທີການປະຕິບັດໃນ LAP ເຫມາະສົມກັບການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດໂຄງການ ແລະ ແຜນການດໍາເນີນງານໂດຍລວມ.  
  • ລວມເອົາຄ່າໃຊ້ຈ່າຍໃນການຕິດຕາມການເວນຄືນທີ່ດິນໃນ ESMP, ຕາຕະລາງການປະຕິບັດ ແລະ ງົບປະມານຂອງໂຄງການ.  

ຜູ້ສະໜອງທືນຄວນ: 

• ທົບທວນຄືນ LAP ສະບັບສຸດທ້າຍ.  
  • ສົມທຽບແຜນງານທີ່ສະເໜີໂດຍຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາ) ກັບ ກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບຄວາມຕ້ອງການພາຍໃນ. 
  • ປະຕິເສດ, ຮ້ອງຂໍການປ່ຽນແປງ ຫຼື ອະນຸມັດ LAP.  

ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູຸ້ຮັບເໝົາ)ຄວນ: 

• ສົ່ງຈົດໝາຍທາງການເພື່ອແຈ້ງໃຫ້ແຕ່ລະຄົວເຮືອນຮູ້ກ່ຽວກັບມູນຄ່າຄາດຄະເນຂອງທີ່ດິນ ແລະຊັບສິນຂອງເຂົາເຈົ້າ, ພ້ອມທັງການມີສິດໄດ້ຮັບຄ່າຊົດເຊີຍ, ການຍົກຍ້າຍ, ການຟື້ນຟູຊີວິດການເປັນຢູ່ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດອື່ນໆ. 
  • ​ເປີດ​ເຜີຍ​ຂໍ້​ມູນ​ກ່ຽວ​ກັບ​ມູນ​ຄ່າ​ຂອງ​ປະ​ເພດ​ຕ່າງໆ​ຂອງ​ທີ່​ດິນ ​ແລະ ຊັບ​ສິນ, ພ້ອມ​ທັງ​ເງື່ອນ​ໄຂ​​ໃນ​ບັນດາ​ສື່​ມວນ​ຊົນ​ທ້ອງ​ຖິ່ນ, ​ໃນ​ເວັບ​ໄຊ ​ແລະ ບັນຊີ​ສື່​ສັງຄົມ​ອອນລາຍຂອງ​ເຂົາ​ເຈົ້າ, ຢູ່​ບ້ານ/ເມືອງ/​​ແຂວງ, ​ແລະ ທົ່ວພື້ນທີ່ໄດ້ຮັບອິດທີ່ພົນຂອງໂຄງການ. 
• ຮ່ວມມືກັບ, ສະໜັບສະໜູນ ແລະ/ຫຼື ຕິດຕາມພະນັກງານ, ລັດຖະບານຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ ແລະ ຜູ້ຖືຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມອື່ນໆທີ່ຮັບຜິດຊອບໃນການປະຕິບັດ LAP. 

ລັດຖະບານຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ ແລະ/ຫຼື ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາ) ຄວນ: 

• ຮັບເອົາ ແລະ/ຫຼື ຊື້ທີ່ດິນເພື່ອຍົກຍ້າຍຈັດສັນ ແລະ/ຫຼື ນຳໃຊ້ຂອງປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ. 
• ເລີ່ມການເວນຄືນທີ່ດິນຫຼື​ການ​ວາງ​ຂໍ້​ຈໍາ​ກັດ​ໃນ​ການ​ນໍາ​ໃຊ້​ທີ່​ດິນ​ພຽງທຸກ​ຕະ​ຖານ​ດັ່ງ​ຕໍ່​ໄປ​ນີ້​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ບັນ​ລຸ​ໄດ້​: 
  • ຊາວ​ພື້ນ​ເມືອງ​ໄດ້​ໃຫ້ການ​ຍິນ​ຍອມ​ຢ່າງ​ເສລີ, ກ່ອນ​ທີ່​ຈະ​ແຈ້ງ ​ແລະ​ ໃຫ້​ຂໍ້​ມູນ​ຂ່າວສານ (FPIC). 
  • ການຊົດເຊີຍຄ່າທົດແທນທັງໝົດແມ່ນໄດ້ຈ່າຍໃຫ້ທຸກຄົນ ຫຼືຄົວເຮືອນທີ່ຈະຖືກຍົກຍ້າຍ. 
  • ສິດທິເພີ່ມເຕີມໃນແຜນການຍົກຍ້າຍຈັດສັນໄດ້ຖືກບັນທຶກ ແລະ ສະໜອງໃຫ້ແກ່ຜູ້ຍົກຍ້າຍ. 
  • ແຜນ​ການ​ຟື້ນ​ຟູ​ຊີ​ວິດ​ການ​ເປັນ​ຢູ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ເປັນ​ທາງ​ການ.  
• ຮັບເອົາທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນອື່ນໆ ແລະ/ຫຼື ກໍານົດຂໍ້ຈໍາກັດຂອງການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ ຫຼືການເຂົ້າເຖິງເຂດສະຫງວນທີ່ຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍ ໂດຍຜ່ານການເຈລະຈາແບບປະສົມປະສານ, ມີຄວາມອ່ອນໄຫວຕໍ່ກັບບົດບາດຍິງ-ຊາຍ ແລະ ທາງດ້ານວັດທະນະທໍາ.  
  • ດໍາເນີນກິດຈະກໍາຕາມຕາຕະລາງການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດທີ່ໄດ້ຮັບການອະນຸມັດ. 
  • ເຂົ້າຮ່ວມຜູ້ຊ່ຽວຊານອິດສະລະເພື່ອນໍາພາ - ຫຼື, ຢ່າງຫນ້ອຍ, ເຮັດເອກະສານ - ຂະບວນການເຈລະຈາແລະການແກ້ໄຂ. 
  • ​ເປີດ​ເຜີຍ​ໃຫ້​ຮູ້ ​ແລະ ​ແກ້​ໄຂ​ຄວາມ​ບໍ່​ສອດຄ່ອງ​ຂອງ​ຂໍ້​ມູນ​ຂ່າວສານ ​ແລະ ອຳນາດ​ການ​ຕໍ່​ລອງ​ກ່ອນ​ທີ່​ຈະ​ດຳ​ເນີນ​ການ​ເຈລະຈາ ​ແລະ ບັນລຸ​ການ​ຕົກລົງ​ກັບ​ຜູ້​ປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບ.  
  • ພົບປະເປັນສ່ວນບຸກຄົນ ແລະ ລວມໝູ່ກັບຄອບຄົວ.  
  • ສະເຫນີລາຄາທີ່ເຫມາະສົມ ແລະ ພຽງພໍສໍາລັບທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນອື່ນໆໂດຍອີງໃສລາຄາຕະຫຼາດ. 
  • ຮັບເອົາດິນຕອນ/ຕອນດິນທັງໝົດ ຖ້າຫາກການໄດ້ມາບາງສ່ວນ ຈະເຮັດໃຫ້ເນື້ອທີ່ດິນທີ່ຍັງເຫຼືອເປັນເຈົ້າຂອງໂດຍປະຊາຊົນທີ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບດ້ານເສດຖະກິດບໍ່ສະດວກ ຫຼື ເຮັດໃຫ້ການຈັດສັນທີ່ຍັງເຫຼືອບໍ່ປອດໄພ ຫຼື ບໍ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງໄດ້ສໍາລັບການນໍາໃຊ້ ຫຼື ການຄອບຄອງຂອງປະຊາຊົນ. 
  • ອອກເອກະສານທີ່ເປັນລາຍລັກອັກສອນ ແລະ/ຫຼື ເອກະສານດິຈິຕອລ ຮັບຮູ້ສິດຄວາມເປັນເຈົ້າຂອງ, ການຄອບຄອງ ແລະ/ຫຼື ການນຳໃຊ້ທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນໃນນາມຂອງຄູ່ສົມລົດ ຫຼື ຫົວໜ້າຄອບຄົວດຽວ (ບໍ່ວ່າເພດໃດ) ເປັນພາສາຂອງເຂົາເຈົ້າ. 
  • ຫຼີກລ່ຽງການຖືກຍັບຍັ້ງ, ຖ້າເປັນໄປໄດ້ ແລະ ຂັດຂວາງອຳນາດການປົກຄອງລັດຖະບານຂອງປະເທດເຈົ້າພາບຈາກການບັງຄັບຂັບໄລ່ປະຊາຊົນທ້ອງຖິ່ນ, ເຖິງແມ່ນວ່າເຂົາເຈົ້າຈະຄອບຄອງທີ່ດິນ ຫຼື ນຳໃຊ້ຊັບພະຍາກອນຢູ່ໃນພື້ນທີ່ໄດ້ຮັບອິດທິພົນຈາກໂຄງການຫຼັງຈາກວັນທີຕັດສິດ. 

ໃນລະຫວ່າງໄລຍະການຈັດຕັ້ງປະຕິບັດ ແລະ ການປະຕິບັດງານຂອງໂຄງການ, ລັດຖະບານຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ ແລະ ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາ) ຄວນ: 

• ສໍາລັບໂຄງການທີ່ມີຂໍ້ຈໍາກັດຊົ່ວຄາວກ່ຽວກັບການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ, ອະນຸຍາດໃຫ້ຊົນເຜົ່າພື້ນເມືອງກັບຄືນໄປຫາທີ່ດິນ, ອານາເຂດ ແລະ ດິນແດນບັນພະບຸລຸດຂອງເຂົາເຈົ້າ ແລະ ນໍາໃຊ້ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດເມື່ອບໍ່ມີເຫດຜົນສໍາລັບການຍົກຍ້າຍຂອງເຂົາເຈົ້າ.  
  • ຟື້ນຟູທີ່ດິນ ແລະ ຊັບພະຍາກອນທໍາມະຊາດຂອງມັນເປັນສ່ວນຫນຶ່ງຂອງກິດຈະກໍາຂອງໂຄງການ. ²⁴

• ໃນລະຫວ່າງໄລຍະການວາງແຜນກ່ອນໂຄງການ, ເຂົ້າເບິ່ງເວັບໄຊຂອງຜູ້ໃຫ້ທຶນ, ຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ ແລະ ລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບ ສໍາລັບຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບມາດຕະຖານ, ຂັ້ນຕອນ ແລະ ໄລຍະເວລາສໍາລັບການເວນຄືນທີ່ດິນ, ເຊັ່ນດຽວກັນກັບວັນທີຕັດສິດ ແລະ ເງື່ອນໄຂການມີສິດໄດ້ຮັບຂອງໂຄງການໃນພື້ນທີ່ຂອງທ່ານ. 
  • ປຶກສາກັບກົດໝາຍ ແລະ ລະບຽບການທ້ອງຖິ່ນເພື່ອກຳນົດສິດທີ່ດິນປະເພດອື່ນໆທີ່ຮັບຮູ້ ຫຼື ຮັບຮູ້ໄດ້ຢ່າງຖືກຕ້ອງຕາມກົດໝາຍໃນປະເທດຂອງທ່ານ.  
  • ກວດເບິ່ງວ່າສິດທິຍ່ອຍ, ສິດຕາມປະເພນີ ຫຼື ສິດທິລວມແມ່ນໄດ້ຮັບການຍອມຮັບໂດຍຜູ້ໃຫ້ທືນ, ຜູ້ພັດທະນາ ແລະ ຜູ້ຮັບເຫມົາ. 
  • ຖ້າຂໍ້ມູນໃດນຶ່ງໃນນີ້ບໍ່ສາມາດພົບເຫັນໃນອອນລາຍ, ໃຫ້ໃຊ້ເວັບຂອງຜູ້ຖືຜົນປະໂຫຍດຮ່ວມ ຫຼື Google ເພື່ອຊອກຫາຂໍ້ມູນການຕິດຕໍ່ທີ່ເຫມາະສົມສໍາລັບ ຜູ້ສະໜອງທືນ, ຜູ້ພັດທະນາ ຫຼື ຜູ້ຮັບເໝົາ ທີ່​ທ່ານ​ຕ້ອງ​ການຢາກຕິດຕໍ່. ເບິ່ງການແບ່ງປັນຂໍ້ມູນທີ່ມີຄວາມໂປ່ງໃສ ແລະ ເລິກເຊິ່ງສຳລັບຂໍ້ມູນເພີ່ມເຕີມກ່ຽວກັບວິທີການຮ້ອງຂໍຂໍ້ມູນໃນພາສາກຳຂອງທ່ານ. 
• ເອົາບັນຊີລາຍການລາຍລະອຽດຂອງຕົ້ນໄມ້/ທະເລສາບ/ສາຍນ້ຳ/ທີ່ດິນ/ເຮືອນ/ໂຄງສ້າງ/ຊັບສິນ/ການບໍລິການທີ່ທ່ານ, ຄອບຄົວຂອງທ່ານ ຫຼື ຊຸມຊົນຂອງທ່ານເປັນເຈົ້າຂອງ, ຄອບຄອງ ຫຼື ນຳໃຊ້. ຮັກສາສຳເນົາບັນຊີລາຍການນີ້ໄວ້ໃນເຈ້ຍ ແລະ/ຫຼື ພິມໃສ່ໃນໂທລະສັບຂອງທ່ານ.  
• ກໍານົດການມີສິດໄດ້ຮັບຄ່າຊົດເຊີຍ, ການຍົກຍ້າຍ, ການຟື້ນຟູຊີວິດການເປັນຢູ່ ແລະ ຜົນປະໂຫຍດອື່ນໆຂອງທ່ານ. 
  • ຮັກສາສຳເນົາໃບຕາດິນ ແລະ/ຫຼື ແບບດິຈິຕອລຂອງໃບຕາດິນທີ່ສະແດງໃຫ້ເຫັນເຖິງຄວາມເປັນເຈົ້າຂອງສ່ວນຕົວ, ຂອງຄົວເຮືອນ ຫຼື ຊຸມຊົນຂອງເຈົ້າກ່ຽວກັບທີ່ດິນ ແລະຊັບສິນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ. 
  • ຖ້າເຈົ້າບໍ່ເຄີຍໄດ້ຮັບໃບຕາດິນ ຫຼື ສູນເສຍມັນ, ແຕ່ເຈົ້າເປັນເຈົ້າຂອງທີ່ຖືກຕ້ອງຂອງທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນທີ່ກ່ຽວຂ້ອງທີ່ເຈົ້າຄອບຄອງ ຫຼື ໃຊ້, ປະຕິບັດຕາມຂັ້ນຕອນຂອງລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບເພື່ອຮັບໃບຕາດິນ.  
• ສຶກສາລາຄາຕະຫຼາດສໍາລັບທີ່ດິນໃນໄລຍະຫ້າ ຫາ 15 ປີທີ່ຜ່ານມາໃນພື້ນທີ່ຂອງທ່ານ. 
  • ໃນກໍລະນີທີ່ບໍ່ມີສະພາບການທາງຕະຫຼາດ, ເກັບກໍາຫຼັກຖານກ່ຽວກັບ - ແລະ ກຽມພ້ອມທີ່ຈະປຶກສາຫາລື - ການເຮັດທຸລະກໍາທີ່ດິນທີ່ຜ່ານມາໃນພື້ນທີ່ຂອງເຈົ້າ, ມູນຄ່າຂອງປະເພດຕ່າງໆຂອງທີ່ດິນ ແລ ະທີ່ຢູ່ອາໄສ, ອັດຕາສ່ວນຂອງໃບຕາດິນ, ການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ, ຮູບແບບການປູກພືດ, ການຜະລິດພືດ, ຄວາມພ້ອມ. ທີ່ດິນໃນເຂດໂຄງການຂອງອິດທິພົນ, ທີ່ຢູ່ອາໄສ ແລະ ວັດສະດຸກໍ່ສ້າງ. 
• ແບ່ງປັນຂໍ້ມູນກ່ຽວກັບຕົ້ນໄມ້/ທະເລສາບ/ສາຍນ້ຳ/ທີ່ດິນ/ເຮືອນ/ໂຄງສ້າງ/ຊັບສິນ/ການບໍລິການທີ່ທ່ານເປັນເຈົ້າຂອງ, ຄອບຄອງ ຫຼື ນຳໃຊ້ກັບຜູ້ຊ່ຽວຊານທີ່ກຳນົດໄວ້, ອົງການລັດຖະບານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ/ຫຼື ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາ). 
  • ຊີ້ບອກເຖິງຄວາມມັກເບື້ອງຕົ້ນຂອງເຈົ້າໃນ​ການ​ໄດ້​ຮັບ​ທີ່​ດິນ, ຄ່າ​ຊົດ​ເຊີຍ, ການ​ຕັ້ງ​ຖິ່ນ​ຖານ ແລະ​ ການ​ຟື້ນ​ຟູ​ການ​ດໍາ​ລົງ​ຊີ​ວິດ. ຮູບແບບການຊົດເຊີຍທີ່ມີທ່າແຮງສາມາດປະກອບມີ, ແຕ່ຈະບໍ່ຈໍາກັດ, (ການປະສົມປະສານຂອງ) ທີ່ດິນໃຫມ່, ເງິນສົດ, ໂອກາດສໍາລັບການຈ້າງງານ ຫຼື ການຈ້າງງານດ້ວຍຕົນເອງ ແລະ ການຝຶກອົບຮົມທັກສະ. ເບິ່ງການສະໜອງການຊົດເຊີຍຢ່າງພຽງພໍ, ການຕັ້ງຖິ່ນຖານໃໝ່ ແລະ ການສະໜັບສະໜູນເພື່ອຟື້ນຟູການດຳລົງຊີວິດເພື່ອຄວາມເຂົ້າໃຈເພີ່ມເຕີມກ່ຽວກັບບັນຫາເຫຼົ່ານີ້. 
  • ເພື່ອຄວາມຮູ້ທີ່ດີທີ່ສຸດຂອງທ່ານ, ໃຫ້ຄວາມເຂົ້າໃຈກ່ຽວກັບການເຮັດທຸລະກໍາທີ່ດິນທີ່ຜ່ານມາໃນພື້ນທີ່ຂອງເຈົ້າ ແລະ ມູນຄ່າຂອງປະເພດຕ່າງໆຂອງທີ່ດິນ ແລະ ທີ່ຢູ່ອາໄສ, ອັດຕາສ່ວນຂອງໃບຕາດິນ, ການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ, ຮູບແບບການປູກພືດ, ການຜະລິດພືດ, ການມີທີ່ດິນໃນພື້ນທີ່ໄດ້ຮັບອິດທິພົນຂອງໂຄງການ, ທີ່ຢູ່ອາໄສ ແລະ ວັດສະດຸກໍ່ສ້າງ. 
  • ຂໍໃຫ້ຜູ້ຊ່ຽວຊານທີ່ຖືກແຕ່ງຕັ້ງ, ອົງການລັດຖະບານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ/ຫຼື ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະຜູ້ຮັບເໝົາ) ກ່ຽວກັບຂັ້ນຕອນຕໍ່ໄປສໍາລັບການເວນຄືນທີ່ດິນ ແລະ ຜູ້ທີ່ເຈົ້າສາມາດຕິດຕໍ່ໄດ້.  
• ຖ້າ​ຫາກ​ວ່າ​ທ່ານ​ບໍ່​ໄດ້​ຮັບ​ການ​ປຶກ​ສາ​ຫາ​ລື​ກ່ຽວ​ກັບ​ທີ່​ດິນ/ເຮືອນ/ໂຄງ​ສ້າງ/ຊັບ​ສິນ/ການ​ບໍ​ລິ​ການ​ທີ່​ທ່ານ, ຄອບ​ຄົວ​ຂອງ​ທ່ານ ຫຼື​ ຊຸມ​ຊົນ​ຂອງ​ທ່ານ​ເປັນ​ເຈົ້າ​ຂອງ, ຄອບ​ຄອງ ຫຼື​ ນໍາ​ໃຊ້, ຕິດ​ຕໍ່​ຫາ​ອົງ​ການ​ລັດ​ຖະ​ບານ​ທີ່​ກ່ຽວ​ຂ້ອງ ແລະ/ຫຼື​ ຜູ້​ພັດ​ທະ​ນາ (ແລະ ​ຜູ້​ຮັບ​ເໝົາ) ສໍາ​ລັບ​ຂໍ້​ມູນ​ກ່ຽວ​ກັບເມື່ອໃດການປຶກສາຫາລື, ການສໍາຫຼວດ, ການສໍາຫຼວດ ແລະ ກິດຈະກໍາທີ່ກ່ຽວຂ້ອງຈະເກີດຂຶ້ນ. 
• ຄົ້ນຫາເວັບໄຊທ໌ຂອງ ຜູ້ໃຫ້ທຶນ ແລະ ລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບສໍາລັບການສໍາເນົາດິຈິຕອນຂອງສະບັບຮ່າງ ແລະ ສະບັບສຸດທ້າຍຂອງ LAP ແລະ IPP ໃນພາສາຂອງທ່ານ. 
  • ແບ່ງເວລາເພື່ອປຶກສາຫາລືກ່ຽວກັບ LAP ແລະ IPP ກັບສະມາຊິກຊຸມຊົນອື່ນໆ, ອົງການ CSOs/NGOs ແລະ ຜູ້ຊ່ຽວຊານທີ່ເຫມາະສົມ. 
  • ຮ່ວມກັນຕົກລົງ, ຮ້ອງຂໍການປ່ຽນແປງ ຫຼື ປະຕິເສດ LAP (ແລະ IPP) ເປັນຊຸມຊົນ. 
  • ໃຫ້ຄຳຕິຊົມໂດຍກົງ ຫຼື ໃນລັກສະນະທີ່ບໍ່ເປີດເຜີຍຕົວຕົນຕໍ່ຜູ້ສະໜອງທຶນ, ຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ ແລະ ລັດຖະບານຂອງປະເທດເຈົ້າພາບ. ອີກທາງເລືອກໜຶ່ງ, ສົ່ງຂໍ້ຂ້ອງໃຈ/ຄຳຮ້ອງທຸກໄປຫາກົນໄກການຮ້ອງທຸກລະດັບໂຄງການ. 
  • ຖ້າຂໍ້ມູນອັນໃດອັນໜຶ່ງນີ້ບໍ່ມີຢູ່ໃນພາສາຂອງທ່ານ, ໃຫ້ຖາມຜູ້ໃຫ້ທຶນ, ຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ ແລະ ລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບເພື່ອຂໍສຳເນົາເອກະສານການແປຕົວຈິງ ແລະ/ຫຼື ດິຈິຕອນຂອງເອກະສານເຫຼົ່ານີ້. 
• ເມື່ອ LAP ແລະ IPP ສຸດທ້າຍໄດ້ຖືກປ່ອຍອອກມາ ແລະ/ຫຼືຜູ້ຊ່ຽວຊານທີ່ຖືກແຕ່ງຕັ້ງ, ອົງການລັດຖະບານທີ່ກ່ຽວຂ້ອງ ແລະ/ຫຼື ຜູ້ພັດທະນາ (ແລະ ຜູ້ຮັບເຫມົາ) ໄດ້ແຈ້ງໃຫ້ທ່ານຮູ້ເຖິງມູນຄ່າຂອງທີ່ດິນ ແລະ ຊັບສິນຂອງທ່ານ ແລະ ການມີສິດໄດ້ຮັບຜົນປະໂຫຍດຂອງໂຄງການ, ປຽບທຽບການຄິດໄລ່ຢ່າງເປັນທາງການກັບ ການ​ຄາດ​ຄະ​ເນ​ຂອງ​ທ່ານ​ເອງ​. 
  • ຖ້າມີຄວາມແຕກຕ່າງທີ່ໃຫຍ່ຫຼວງ, ໃຫ້ຄໍາຄິດເຫັນຕໍ່ຜູ້ໃຫ້ທຶນ, ນັກພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເຫມົາ ແລະ ລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບ ຫຼື ສົ່ງຄວາມກັງວົນ/ຄຳຮ້ອງທຸກໄປຫາກົນໄກການຮ້ອງທຸກໃນລະດັບໂຄງການ. 
• ຖ້າໂຄງການເຮັດໃຫ້ດິນທີ່ຍັງເຫຼືອຂອງທ່ານທີ່ບໍ່ໄດ້ຮັບຜົນກະທົບໂດຍກົງບໍ່ວ່າຈະເປັນທາງເສດຖະກິດ, ບໍ່ປອດໄພ ຫຼື ບໍ່ສາມາດເຂົ້າເຖິງໄດ້ສໍາລັບການນໍາໃຊ້ ຫຼື ການຄອບຄອງ, ຂໍໃຫ້ຜູ້ພັດທະນາຈັດຫາ ແລະ ຊົດເຊີຍທີ່ດິນທັງຫມົດຂອງເຈົ້າ.  
• ລາຍງານການເຈລະຈາທີ່ກ່ຽວຂ້ອງກັບການຂົ່ມຂູ່ ຫຼື ການໃຊ້ອຳນາດໂດຍລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບ, ຜູ້ພັດທະນາ ແລະ/ຫຼື ຜູ້ຮັບເໝົາໂດຍກົງ ຫຼື ບໍ່ເປີດເຜີຍຊື່ ຕໍ່ຜູ້ໃຫ້ທຶນ, ຜູ້ພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ ແລະ ລັດຖະບານປະເທດເຈົ້າພາບ. ຕິດຕໍ່ກັບຜູ້ນໍາຊຸມຊົນ, ອົງການຊ່ວຍເຫຼືອທາງດ້ານກົດໝາຍ ຫຼື ອົງການ CSO/NGO ປະເພດອື່ນໆເພື່ອຂໍຄວາມຊ່ວຍເຫຼືອ. 
• ກວດສອບຄວາມສອດຄ່ອງຂອງການປະຕິບັດຂອງຜູ້ສະໜອງທຶນ, ນັກພັດທະນາ, ຜູ້ຮັບເໝົາ ແລະ ຜູ້ຮັບເໝົາລາຍຍ່ອຍກັບນະໂຍບາຍ, ຂະບວນການ ແລະ ແນວທາງຂອງລັດຖະບານ, ສະເພາະອຸດສາຫະກຳ ແລະ ພາຍໃນສຳລັບການເວນຄືນທີ່ດິນ ແລະ ການຈຳກັດໃນການນໍາໃຊ້ທີ່ດິນ. 
  • ສົ່ງການສອບຖາມ/ຄວາມກັງວົນ/ຄຳຮ້ອງທຸກກ່ຽວກັບການບໍ່ປະຕິບັດຕາມນະໂຍບາຍ, ຂະບວນການ ຫຼື ແນວທາງອື່ນໆຕໍ່ຜູ້ດຳເນີນນະໂຍບາຍທີ່ເໝາະສົມ.

• United Nations Development Programme (UNDP), “Process Framework Template,” UNDP Social and Environmental Standards (SES), 2016, View the PDF.
• World Bank, "Outline of Process Framework, Environmental and Social Framework, 2017, View the PDF.

• Bridges Across Borders Southeast Asia, Centre on Housing Rights and Evictions (COHRE), and International Accountability Project (IAP), "A Cambodian Guide to Defending Land and Housing Rights: Rights, Laws and Strategies for Cambodian Communities Facing Forced Displacement," First Edition, October 2009, View the Website.
• Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations (UN), "Respecting Free, Prior and Informed Consent: Practical Guidance for Governments, Companies, NGOs, Indigenous Peoples and Local Communities in Relation to Land Acquisition," Governance of Tenure, Technical Guide 3, View the PDF.
• Inclusive Development International (IDI), "Avoiding Forced Displacement: A Community Guide to Negotiation and Advocacy," January 2017, View the Website.
• International Finance Corporation (IFC), "Performance Standard 5: Land Acquisition and Involuntary Resettlement," 2012, View the Website.
• International Land Coalition (ILC), "ILC Toolkit 7: Inclusive Decision-Making Toolkit," View the PDF.
• International Land Coalition (ILC), "ILC Toolkit 4: Equal Land Rights for Women Toolkit," View the PDF.
• International Land Coalition (ILC), "ILC Toolkit 5: Indigenous Peoples' and Local Communities' Land Rights Toolkit," View the PDF.
• United States Agency for International Development (USAID), "Community and Household Land Rights Documentation and Administration Toolkit," December 2017, View the PDF.  
• World Bank, “ESS5: Land Acquisition, Restrictions on Land Use and Involuntary Resettlement,” Guidance Note for Borrowers, Environmental & Social Framework for IPF Operations, 2016, View the PDF.
• World Bank, "Land & Conflict: Protecting and Strengthening the Land Tenure of Vulnerable Groups," Thematic Guidance Note 03, View the PDF.

• Food and Agriculture Organization (FAO) of the United Nations (UN), "Gender and Land Rights Database," View the Database.

¹ Export-Import Bank of China (China Exim Bank), “Guidelines for Environmental and Social Impact Assessment for Project Loans of the China Export and Import Bank,” 2007.

² Ibid.

³ China Chamber of Commerce of Metals, Minerals and Chemicals Importers and Exporters (CCCMC) et al., “Guidance for Sustainable Natural Rubber,” 2017.

⁴ Ibid; China-ASEAN Investment Cooperation Fund (CAF), “Social Responsibility and Environmental Protection Guidelines for Investments in the ASEAN Region,” 2014.

⁵ State Forestry and Grassland Administration (SFGA), "Guidelines for Sustainable Silviculture for Chinese Companies Overseas," 2007; SFGA and Ministry of Commerce (MOFCOM), “Guide on Sustainable Overseas Forest Management and Utilization by Chinese Enterprises,” 2009.

⁶ CCCMC et al., “Sustainable Natural Rubber.”

⁷ CAF, “Investments in the ASEAN Region.”

⁸ SFGA, "Silviculture for Chinese Companies;" SFGA and MOFCOM, “Sustainable Overseas Forest Management.”

⁹ China Three Gorges Corporation (CTG), “Sustainable Development Policy,” 2017.

¹⁰ CCCMC et al., “Sustainable Natural Rubber.”

¹¹ CAF, “Investments in the ASEAN Region.”

¹² Standing Committee of the National People's Congress, “Land Administration Law of the People's Republic of China,” August 2004.

¹³ Standing Committee of the National People's Congress, “Decision of the Standing Committee of the National People's Congress to Amend the Land Administration Law of the People's Republic of China and the Urban Real Estate Administration Law of the People's Republic of China,” August 2019.

¹⁴ Standing Committee, “Land Administration Law.”

¹⁵ Standing Committee, “Amend the Land Administration.”

¹⁶ State Council, “Regulations on Open Government Information of the People's Republic of China,” January 2007.

¹⁷ Standing Committee, “Land Administration Law.”

¹⁸ Ibid.

¹⁹ Standing Committee, “Amend the Land Administration.”

²⁰ Standing Committee, “Land Administration Law.”

²¹ Ibid.

²² Standing Committee, “Amend the Land Administration.”

²³ Standing Committee, “Land Administration Law.”

²⁴ International Best Practice is based on Asian Development Bank (ADB), "Safeguard Policy Statement," 2009; Asian Infrastructure Investment Bank (AIIB), "Environmental and Social Framework," 2021; World Bank, "Environmental and Social Framework," 2018.